5. รูปํ เหตูติกถาวณฺณนา

[754-756] อิทานิ รูปํ เหตูติ กถานาม โหติฯ ตตฺถ เหตูติ กุสลมูลาทิโน เหตุเหตุสฺสาปิ นามํ, ยสฺส กสฺสจิ ปจฺจยสฺสาปิฯ อิมํ ปน วิภาคํ อกตฺวา ‘‘จตฺตาโร มหาภูตา เหตู’’ติ วจนมตฺตํ นิสฺสาย อวิเสเสเนว รูปํ เหตูติ เยสํ ลทฺธิ, เสยฺยถาปิ อุตฺตราปถกานํ; เต สนฺธาย ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา อิตรสฺสฯ อโลโภ เหตูติ กิํ เต รูปํ อโลภสงฺขาโต เหตูติ ปุจฺฉติ, อิตโร ปฏิกฺขิปติฯ เสเสสุปิ เอเสว นโยฯ มหาภูตา อุปาทายรูปานํ อุปาทายเหตูติ เอตฺถ ปจฺจยฏฺเฐน เหตุภาโว วุตฺโต, น มูลฏฺเฐน, ตสฺมา อสาธกนฺติฯ

รูปํ เหตูติกถาวณฺณนาฯ

[757-759] สเหตุกกถายมฺปิ อิมินาว นเยน อตฺโถ เวทิตพฺโพติฯ

รูปํ สเหตุกนฺติกถาวณฺณนาฯ

7. รูปํ กุสลากุสลนฺติกถาวณฺณนา

[760-764] อิทานิ รูปํ กุสลากุสลนฺติกถา นาม โหติฯ ตตฺถ ‘‘กายกมฺมํ วจีกมฺมํ กุสลมฺปิ อกุสลมฺปี’’ติวจนํ นิสฺสาย กายวจีกมฺมสงฺขาตํ กายวิญฺญตฺติวจีวิญฺญตฺติรูปํ กุสลมฺปิ อกุสลมฺปีติ เยสํ ลทฺธิ, เสยฺยถาปิ มหิสาสกานญฺเจว สมฺมิติยานญฺจ; เต สนฺธาย รูปํ กุสลนฺติ ปุจฺฉา สกวาทิสฺส ปฏิญฺญา อิตรสฺสฯ อถ นํ ‘‘ยทิ เต รูปํ กุสลํ, เอวํวิเธน อเนน ภวิตพฺพ’’นฺติ โจเทตุํ สารมฺมณนฺติ อาทิมาหฯ ปรโต อกุสลปญฺเหปิ เอเสว นโยฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานตฺถเมวาติฯ

รูปํ กุสลากุสลนฺติกถาวณฺณนาฯ